Paczki papierosów za 1,98 zł, butelkę wódki za 2 zł i litr paliwa za 2,50 zł - gdy takie życzenia urodzinowe usłyszał Stefan Siarzewski, nasz redakcyjny przyjeciel, to porządnie się uśmiał, ale po lekturze obciążeń podatkowych, które są składową aktualnej ceny tych produktów, złapał się za głowę.
Tak niskie ceny za papierosy, alkohol czy paliwo w Polsce? Niemożliwe! A jednak mogłyby takie być, gdyby państwo i pośrednicy zrezygnowali ze swojej "doli". Stefan Siarzewski, podobnie
jak większość obywateli naszego kraju, jest zmuszony do płacenia wysokich podatków od wszystkich wyrobów, na które nałożono akcyzę. No chyba, że zrezygnuje z używek, a swój samochód zamieni na… rower. W przeciwnym razie z jego kieszeni wciąż będzie ubywać pieniędzy, które zasilają budżet państwa. Zobaczmy, jak to wygląda w liczbach.
Papierosy
Paczka papierosów naszego redakcyjnego kolegi mogłaby kosztować nawet mniej niż 2 zł. Teraz średnia cena opakowania to 10,80 zł. Koszt wytworzenia, zysk producenta i marże handlowe to ledwie 20% ceny - 1,98 zł. Wynika z tego, że ponad 80% ceny paczki, to różnego rodzaju podatki. Największy z nich to akcyza - 63,5%. Do kasy państwa trafia więc większość pieniędzy, które wydajemy na zakup paczki papierosów. Oczywiście w optymistycznej wersji część tych środków może być potem przeznaczona np. na leczenie chorób wywołanych nałogowym paleniem tytoniu - ale marna to pociecha.
Sam fakt, że palenie szkodzi zdrowiu nie przekonuje Stefana Siarzewskiego. Może rosnąca cena zakupu jednej paczki papierosów co drugi dzień przekona go kiedyś do rzucenia palenia.
Piwo i wódka
Średnia cena zakupu półlitrowej butelki piwa w naszym kraju to około 2,60 zł. Koszt surowców koniecznych do wytworzenia trunku to jedynie 26 groszy.
- Dlaczego więc butelka złocistego napoju jest tak droga? - zastanawia się Stefan Siarzewski.
Największą część zabiera oczywiście państwo w postaci różnego rodzaju obciążeń, głównie podatków. To około 40% ceny, czyli średnio złotówka z każdej butelki. Niewiele mniej wynoszą wydatki na marketing, reklamę czy transport - to 78 groszy (ok. 30% ceny). Swoją "działkę" pobierają także handlowcy, hurtownicy, jak również końcowi sprzedawcy. Dzięki nim średnio do każdej butelki doliczamy 52 grosze (20%). Czyli de facto tylko co dziesiąty łyk piwa nie jest obciążony podatkiem i dodatkowymi kosztami.
Butelka wódki o pojemności pół litra w sklepie kosztuje średnio 21 zł. W ramach tej kwoty aż 14 zł (ponad 66%) to różnego rodzaju opłaty i podatki. Do tego należy doliczyć około 5 zł marży producentów i dystrybutorów.
Co pozostaje Stefanowi?
Oczywiście nie pić alkoholu, ale jeśli czasem przyjdzie nań ochota… Koszt wytworzenia C2H5OH (alkoholu etylowego) to jedynie 9% ceny, która wynosi - uwaga - 2 złote!
Jeśli więc flaszka wódki nie byłaby opodatkowana, a marża utrzymałaby się na poziomie 5 zł, to jak tania mogłaby być wódka w sklepach... Może dobrze, że nie jest, bo aż strach pomyśleć, co działoby się wówczas.
Benzyna Pb95
Samochód z bakiem pełnym wody nie pojedzie, no może z górki na luzie i owszem, ale w większości przypadków potrzebuje paliwa. A Stefan Siarzewski codziennie dojeżdża do pracy ponad 20 km. Więc jeśli nie zdecyduje się na rower (choćby dla zdrowia) musi tankować co rusz paliwo do swojego wygodnego autka.
Państwo co jakiś czas podwyższa stawki akcyzy na benzynę i olej napędowy. Najczęściej tankowane paliwo to Pb95. Litr kosztuje średnio 5,29 zł. Jego wyprodukowanie w rafinerii to koszt około 2,48 zł (47% ceny). Cała reszta to różnego rodzaju opłaty paliwowe - 10 groszy na litrze, VAT - 0,99 zł (18,8%) oraz akcyza (29,5%). Ten ostatni podatek kosztuje aż 1,56 zł w każdym litrze benzyny. Marże stacji benzynowych to tylko ok. 15 groszy. Nic więc dziwnego, że ajenci i właściciele stacji paliw bywają oburzeni ograniczeniami w sprzedaży innych produktów np. alkoholu, z którego czerpią spore zyski.
Olej napędowy ON
W przypadku oleju napędowego sytuacja jest podobna. Paliwo to kosztuje teraz niewiele mniej niż litr benzyny - średnio 5,17 zł. Wprawdzie wyprodukowanie jednego litra to koszt 2,60 zł (50,2% ceny), ale podatki - akcyza i VAT - to 2,17 zł (41,9%), które zabierane są przez państwo z portfela tankującego. Nie bez znaczenia jest również opłata paliwowa - 26 grosze na litrze. Marża dla stacji paliw to w tym wypadku również tylko ok. 15 groszy.
Policzyliśmy z grubsza wydatki, które ponosi Stefan Siarzewski w skali miesiąca na używki i paliwo. Wyszło nam również, że lekką ręką, lecz z ciężkim sercem nasz redakcyjny przyjeciel wspiera budżet państwa z tytułu palenia papierosów kwotą ponad 130 zł miesięcznie, a tankując paliwo niemal 255 zł.
Przeczytaj o problemach palaczy:
Patrz gdzie palisz!
